Khám phá sức mạnh kinh tế của một quốc gia luôn là chủ đề thu hút sự quan tâm của nhiều người. Khi nhắc đến GDP của Nhật Bản, không chỉ nói về những con số ấn tượng mà còn là câu chuyện về sự bền bỉ, đổi mới và thích nghi của nền kinh tế lớn thứ tư thế giới. Vậy điều gì đã giúp Nhật Bản duy trì vị thế này giữa nhiều biến động toàn cầu? Hãy cùng tìm hiểu những điểm nổi bật và ý nghĩa của GDP đối với đất nước mặt trời mọc.
Tổng quan về GDP của Nhật Bản
Nhật Bản là một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới, thường xuyên giữ vị trí thứ ba hoặc thứ tư toàn cầu về quy mô GDP, chỉ sau Hoa Kỳ, Trung Quốc và gần đây là Đức. Theo số liệu mới nhất, GDP danh nghĩa của Nhật Bản năm 2024 đạt hơn 609.300 tỷ Yên, tương đương khoảng 4.000 tỷ USD. Đây là lần đầu tiên GDP danh nghĩa của Nhật Bản vượt ngưỡng 600.000 tỷ Yên, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử kinh tế nước này.
Diễn biến tăng trưởng GDP của Nhật Bản những năm gần đây
Trong thập kỷ qua, kinh tế Nhật Bản phát triển tương đối ổn định, với tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 0,6%/năm. Đại dịch COVID-19 đã khiến GDP Nhật Bản năm 2020 giảm 4,1%, nhưng nền kinh tế đã phục hồi nhanh chóng và đến năm 2023, GDP đã vượt mức trước đại dịch. Đặc biệt, năm 2024 ghi nhận mức tăng trưởng dương năm thứ tư liên tiếp, dù tốc độ tăng trưởng GDP thực chất chỉ đạt 0,1%, nhưng vẫn trái với nhiều dự báo bi quan trước đó.
Năm 2024, tốc độ tăng trưởng hàng năm của GDP Nhật Bản đạt 1,7% (quý 3/2024), vượt xa dự báo của các chuyên gia kinh tế. Sự phục hồi này được hỗ trợ bởi nhiều yếu tố như xuất khẩu tăng, đầu tư doanh nghiệp và tiêu dùng nội địa được kích thích bởi các chính sách kinh tế mới.
So sánh quốc tế và vị trí trong nền kinh tế toàn cầu
Nhật Bản từng duy trì vị trí nền kinh tế lớn thứ ba thế giới trong nhiều năm, nhưng đến năm 2023, nước này đã bị Đức vượt qua, trở thành nền kinh tế lớn thứ tư toàn cầu. Dù vậy, Nhật Bản vẫn giữ vai trò chủ chốt trong nhóm các nước phát triển (G7) và các tổ chức kinh tế quốc tế như G20, OECD.
GDP của Nhật Bản chiếm khoảng 4% GDP toàn cầu vào năm 2022, giảm mạnh so với mức 10,1% vào năm 2005, phản ánh sự trỗi dậy của các nền kinh tế mới nổi và sự tăng trưởng chậm lại của Nhật Bản.
| Năm | GDP danh nghĩa (tỷ USD) | Vị trí toàn cầu |
| 2014 | 4.377 | 3 |
| 2022 | 4.260 | 3 |
| 2023 | 4.617 | 4 |
| 2024 | ~4.000 | 4 |
GDP bình quân đầu người và các vấn đề liên quan
GDP bình quân đầu người của Nhật Bản năm 2022 là 34.064 USD, lần đầu tiên giảm xuống mức thấp nhất trong nhóm G7 do tác động của việc đồng Yên mất giá mạnh. Mức này thấp hơn cả Italia và khiến Nhật Bản tụt xuống vị trí 21/38 trong OECD. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), GDP bình quân đầu người tính theo sức mua tương đương (PPP) của Nhật Bản đạt khoảng 41.637 USD.
Nguyên nhân chính khiến GDP bình quân đầu người giảm là do tỷ giá Yên so với USD giảm mạnh, ảnh hưởng đến giá trị quy đổi GDP sang USD.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP của Nhật Bản
- Nhu cầu nội địa: Dự báo của OECD cho thấy tăng trưởng GDP thực tế năm 2024 và 2025 lần lượt là 1,0% và 1,2%, chủ yếu nhờ nhu cầu nội địa tăng lên.
- Chính sách kinh tế: Chính phủ Nhật Bản đang thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực xanh và kỹ thuật số, đồng thời tăng chi tiêu công cho các dự án lớn để hỗ trợ tăng trưởng.
- Tiền lương và tiêu dùng: Nếu các doanh nghiệp tăng lương mạnh hơn, tiêu dùng cá nhân sẽ tăng, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế.
- Tỷ giá hối đoái: Sự mất giá của đồng Yên ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị GDP khi quy đổi sang USD, đồng thời tác động đến sức mua và vị thế quốc tế của Nhật Bản.
Triển vọng và thách thức trong tương lai
Mặc dù đã phục hồi sau đại dịch và duy trì tăng trưởng dương, Nhật Bản vẫn đối mặt với nhiều thách thức như dân số già hóa nhanh, lực lượng lao động suy giảm, năng suất lao động tăng chậm và áp lực cạnh tranh từ các nền kinh tế mới nổi. Tuy nhiên, với các chính sách đổi mới, khuyến khích đầu tư vào công nghệ cao và chuyển đổi xanh, Nhật Bản vẫn có tiềm năng duy trì vai trò quan trọng trong nền kinh tế thế giới.
Nhìn lại toàn cảnh, GDP của Nhật Bản tiếp tục khẳng định vị thế của một nền kinh tế lớn trên thế giới với những bước tăng trưởng dương liên tiếp, bất chấp nhiều thách thức về giá cả và tiêu dùng nội địa. Tuy còn đối mặt áp lực vật giá và biến động thị trường, Nhật Bản vẫn cho thấy tiềm năng phục hồi nhờ các chính sách hỗ trợ và động lực đổi mới. Tương lai của nền kinh tế này hứa hẹn nhiều cơ hội phát triển nếu tiếp tục duy trì ổn định và thích ứng linh hoạt. Cảm ơn bạn đọc đã quan tâm theo dõi!
Nhân Trí
